Gemiddeld 189 dagen ziek thuis met burn-out
Opgebrand zijn, geen energie en (eigenlijk) geen motivatie meer hebben
Kenmerken van burn-out
Overspannenheid wordt gekenmerkt door vage (aspecifieke) spanningsklachten met beperkingen in het sociaal of beroepsmatig functioneren. Overspannen mensen zijn moe, gespannen, prikkelbaar, emotioneel labiel, lijden aan concentratieverlies en slapen slecht. Met ‘de’ omstandigheden omgaan wordt moeilijker en mensen voelen zich soms ook down.
Burn-out is een ernstige langdurige vorm van overspannenheid, vaak vooraf gegaan door periodes met spanningsklachten en emotionele uitputting. Meer dan eens gaat burn-out gepaard met een verminderd gevoel van competentie. Burn-out wordt vaak uitsluitend gerelateerd aan werkomgevingen, maar andere omstandigheden privé kunnen ook leiden tot burn-out.
Uit mijn ervaring in HRM kan ik zeggen: heel vaak is het juist de combinatie waardoor mensen het ‘niet vol houden’. In het Engels heet een burn-out ook wel: energy disorder.
Een depressie onderscheidt zich van burn-out door een verlaagde stemming, somberheid en een schijnbaar volstrekt onvermogen om nog enig plezier te ervaren. In het Engels: mood disorder. Overspannenheid en burnout leiden niet ‘automatisch’ tot een depressie bij verwaarlozing of negeren van de ervaren stress.
Depressie heeft als grootste oorzaak problemen in de interactie en communicatie met anderen in combinatie met een zich ontwikkelend laag zelfbeeld. Op het werk kan langdurig of intensief pesten leiden tot een depressie. Bij depressie ligt de nadruk dus zeer sterk op interpersoonlijke problemen.
Oorzaken van burn-out
Bij overspannenheid/burnout dragen de inhoudelijke werkbelasting, werkritme/tempo, gebrek aan steun, werkrelaties, maar ook pesten en arbeidsconflicten het meeste bij aan het ontstaan van deze klachten. Het overkomt vooral mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel (‘het moet af’; ‘als ik het niet doe, wie doet jhet dan?’), een groot doorzettingsvermogen (‘ik geef nooit op’) en de neiging tot perfectionisme (‘wat ik doe, doe ik goed’).
Een te grote mate van ervaren stress en het niet doorbreken daarvan is de crux voor ontstaan van burn-out. Het hakt er zwaar in, zo’n burn-out. Gemiddeld 189 dagen ziek thuis is geen ‘griepje’. Met een gebroken been was je allang al weer aan het werk.
Wat te doen als je ermee wordt geconfronteerd?
Een burn-out is ingrijpend voor degene die het overkomt. Ook voor de privé-omgeving is het belastend. Hoe zorg je er zelf voor dat het je niet een tweede keer overkomt?
Besluit iets te doen aan je (onbewuste) patronen en gun jezelf het niet hoeven ervaren van een tweede burn-out of zelfs een depressie. Mensen die een burn-out ontwikkelen kunnen (tijdelijk) in sommige opzichten onvoldoende op zichzelf reflecteren. Weet je er eenmaal mee om te gaan ben je goed gewapend tegen komende stressvolle situaties.
Dus: leer hoe jij je automatische stressresponse zelf kunt stoppen voordat het te laat is.
Omdat ‘het karakter’ van de doorzetter niet openstaat voor begeleiding van anderen (‘ik moet het zelf doen’; ‘ik verlies en geef op, dat wil ik niet toegeven’) is juist die tijdelijke begeleiding voor het doorbreken van patronen uiterst zinvol.
Bedrijfsartsen adviseren dan ook veelal individuele psychologische begeleiding. Ook stimuleren zij gesprekken met de leidinggevende en de personeelsfunctionaris. Uit mijn ervaring als directeur HRM weet ik hoe kansrijk vroegtijdige signalering en open bespreken van je ervaren belemmeringen is. Lef om je situatie onder ogen te zien en deze open te bespreken leidt tot herstel. En, plezierig, veel sneller herstel.
Stop zelf je stress-response
Je bewuste geest gebruiken bij stoppen van stress
Om de door jou ervaren stress te verminderen en teruggang in je gezondheid te voorkomen moet de automatische stressresponse gestopt worden. Dat lukt bij relatief weinig ervaren stress vaak nog met ons bewuste brein: afleidende positieve gedachten of wilskracht en hard je best doen blijken voldoende om geen voortdurende overspanning te hoeven ervaren.
Wanneer jouw spanningsboog voortdurend wordt opgerekt ga je lichamelijke en psychische belemmeringen ontwikkelen. In feite schreeuwt je lichaam dat je iets moet veranderen om de ervaren stress te verminderen. Nek, schouders, spanningshoofdpijn, lage rugpijn, onrustige darmen, stuk voor stuk signalen aan je brein dat je iets moet veranderen.
Maar ook zich spontaan ontwikkelende tot dan toe onbekende angsten kunnen de kop op steken. Je krijgt de neiging je terug te trekken, soms ook in je sociale leven. Bewegen doe je allengs minder terwijl je van alle kanten adviezen krijgt dat juist wel te (blijven) doen.
Nieuwe inzichten leiden tot nieuwe aanpak
De werkwijze in mijn cursus ‘Stop je stressresponse’ is gestoeld op inzichten uit de neurowetenschappen en neurolinguïstisch programmeren. Nog onlangs kwam de ‘Iceman’ in het nieuws bij publicaties van het Radboud ziekenhuis. Voor het eerst werd wetenschappelijk aangetoond dat het eigen menselijk vermogen tot beïnvloeding van de automatische stressresponse een realiteit is. Dit in tegenstelling tot wat tot dusver altijd werd aangenomen.
De methode ‘Stop je stressresponse’ bestaat niet uit de lichamelijk bijzonder intensieve, bijna extreme methodiek van de Iceman. De cursus bestaat uit een toelichting op de werking van je brein bij stress, de kracht en werking van je onderbewuste en uit concrete werkwijzen die je kunt toepassen wanneer je een te hoog stressniveau signaleert.
Je stress-response stoppen met je onderbewuste vermogens
In de training leer je rechtstreeks signalen sturen naar je onbewuste brein, waardoor jij je automatische, chronische stressresponse stopt. De methode is bewezen effectief en er zijn eigenlijk geen contra-indicaties behalve zwaardere vormen van depressie. In dat laatste geval is een ander begin van herstel noodzakelijk.
Voorafgaand aan deelname krijg je een vragenlijst toegestuurd (m.b.t. motivatie en algehele gezondheidstoestand) en vindt een telefonische intake plaats. Niet iedereen wordt toegelaten. De cursus wordt afgesloten met een individueel ‘face to face’ gesprek waarin de voortgang wordt doorgenomen en de eigen hantering van de procedure nog verder wordt versterkt. Aanbevolen wordt om twee extra face-to-face gesprekken te koppelen aan de kursus: twee weken en 6 weken na de cursus. Dit is echter niet altijd noodzakelijk.
Je gaat bij deelname de verplichting aan na afloop nog drie keren deze vragenlijst in te vullen: 8 weken na de cursus, een half jaar na de kursus en een jaar na de kursus. Dit omdat de resultaten wetenschappelijk worden gemonitord.
De kracht van je onderbewuste 1: onbereikbaar of stuurbaar?
Leven op de automatische piloot
We horen het niet graag. Onze gevoelens en gedachten zijn het resultaat van een fysisch proces – chemische en elektrische impulsen. Sterker: Het brein stuurt de mens. De heersende opvatting onder neurowetenschappers is inmiddels dat minstens 95% van wat wij doen gebeurt “op de automatische piloot”, dat wil zeggen onderbewust, zonder er bewust bij na te denken.
Ons onderbewuste gebruiken we voortdurend
Zonder bewust nadenken voeren wij bijvoorbeeld achter het stuur in de auto tientallen anticiperende, evaluatieve en corrigerende handelingen uit en letten we op onze en andermans veiligheid in het verkeer. Waarbij we ondertussen volop nadenken over wat er net thuis gebeurde en/of wat we gaan doen als we op ons werk aankomen. Ons onderbewuste stelt ons onder andere in staat om de duizenden zich (dagelijks) herhalende activiteiten uit te voeren zonder energie – en tijdverlies. Het maakt ons effectief en efficiënt in ons handelen.
Onderbewuste overtuigingen die helpen
Onderbewust (dat wil zeggen: schijnbaar niet meer direct bereikbaar vanuit ons bewust – zijn) slaan we overtuigingen op, die helpend zijn om beslissingen te maken en tot handelen over te gaan. Bijvoorbeeld: ‘ik kan op tijd remmen bij onverwachte situaties’ en ‘ik kan uitwijken bij onverwachte situaties’. Op basis van dergelijke diep opgeslagen overtuigingen kun je effectief aan het verkeer deelnemen.
Onderbewuste overtuigingen die belemmeren
Een aantal van die onderbewuste overtuigingen zijn door omstandigheden gedeformeerd. Ze zijn niet (langer) helpend, maar eerder belemmerend voor het doelmatig handelen in het hier en nu (‘in een onverwachte verkeerssituatie ben ik machteloos’ of ‘als ik over een brug rijdt kan ik eraf vallen’).
Stress en onbehulpzame beslissingen
Net als helpende overtuigingen spelen belemmerende overtuigingen een grote rol in ons dagelijks handelen. Ze leveren ons stress op en we nemen beslissingen die voor ons welbevinden niet gunstig zijn. Belemmerende overtuigingen kunnen ontstaan door eenmalig trauma, maar vooral door langer durende invloeden vanuit onze omgeving tijdens vroege en latere socialisatie.
Je onderbewuste aanspreken …….
Gelukkig bezitten alle mensen nog een andere krachtige kwaliteit. Namelijk ons vermogen om ons onderbewuste actief ‘aan te spreken’. Dat klinkt velen in eerste instantie wellicht absurd in de oren. Juist daarmee echter zijn we nu juist geen machines of automaten.
Je kunt je onderbewuste actief aanspreken om belemmerende, onderbewuste overtuigingen om te vormen tot positieve helpende overtuigingen. Zodat je geen hinder meer ondervindt van een ‘improductieve overtuiging’ (‘in een onverwachte verkeerssituatie ben ik machteloos’).
…… en er een dialoog mee aangaan
De dialoog tussen onderbewuste en bewuste geschiedt met behulp van kinesiologie, een techniek die werkt met het stress-reflexmechanisme van het autonome zenuwstelsel, gemeten via spierspanning. Spierspanning in combinatie met dialoog kan worden benut voor activering van het onderbewuste en het onderbewust omvormen naar door de cliënt gewenste veranderingen.
Waar Rationeel Emotieve Therapie (RET) zich op een bewuste, rationele wijze richt tot de cliënt door belemmerende overtuigingen rationeel ter discussie te stellen, is kinesiologie de aanduiding voor een samenstel van werkwijzen die gebruik maken van rechtstreeks aanspreken van ons onderbewuste.
Je bewuste en onderbewuste weer in balans brengen
Niet steunende overtuigingen worden eerst bewust door jou verstandelijk en gevoelsmatig geformuleerd in helpende overtuigingen, daarin bijgestaan door mij als counsellor. Vervolgens worden de oude overtuigingen en daarmee verbonden ongezonde, overmatige stress middels spiertesten gebalanceerd, dat wil zeggen in het onderbewuste geneutraliseerd of vervangen door de actuelere helpende overtuigingen.
In essentie leer je met behulp van kinesiologie een nieuw (of weer) passend onderbewust programma starten. In ons voorbeeld het programma, dat jou het veilige gevoel geeft dat je nodig hebt om stressvrij aan het verkeer te kunnen deelnemen. ‘In een onverwachte verkeerssituatie kan ik handelen’.
Zelf je onderbewuste leren aansturen
Je kunt deze technieken na een korte leerperiode zelf toepassen. Voor ‘verkeersdeelname’ kun je iedere andere situatie invullen. Situaties waar je nu moeite mee hebt, die je stress opleveren of die jou improductief maken. Wie kent niet gedachten die onlogisch zijn, niet stroken met de werkelijkheid, die jou beletten jouw doelen te bereiken, die leiden tot ongezonde emoties en tot improductief gedrag. ‘Ik kan daar niets aan doen’, ‘ik kan dat niet’, ‘zonder goedkeuring van anderen kan ik niet …….’ enzovoorts.
Effectieve counselling en therapie werkt altijd op meerdere niveaus
Overtuigingen en opinies zijn veelal zo in ons onderbewustzijn ingebakken, dat je niet beseft dat je ze hebt èn dat ze in de weg zitten. Veel mensen hebben ettelijke therapieën geprobeerd, maar niets werkte. De reden daarvoor is dat ze geprobeerd hebben uitsluitend hun bewust-zijn te veranderen. Middels kinesiologie stuur jij je onderbewuste, zoals hypnotherapie dat op andere wijze doet. R.E.T. en kinesiologie zijn, zo blijkt, goed onderling aanvullend te gebruiken.
Stress en hoe je er aan bijdraagt door jouw eigen overtuigingen
Wat is eigenlijk een overtuiging en wat ‘doet’ een overtuiging?
Gedachten die je hebt en die jouw gedrag sturen worden voor een niet onbelangrijk deel beïnvloed door je overtuigingen. Bijvoorbeeld: ik kan rustig blijven in druk verkeer. Of nog krachtiger geformuleerd: ik ben rustig in druk verkeer.
Wat is een overtuiging? Het is een idee dat je hebt over jezelf, over anderen en over de omgeving waarin je leeft. Veel overtuigingen die je hebt zijn logisch en gebaseerd op feiten en positieve ervaringen. Ze helpen je om een emotioneel evenwichtig leven te leiden.
Irrationele, niet-helpende overtuigingen
We hebben ook allemaal irrationele overtuigingen en vaak worden we ons daarvan pas bewust als een ànder ons daarop attendeert. Irrationele overtuigingen als ‘ik moet altijd op mijn hoede zijn’ zijn niet logisch. Ze ondermijnen je emotionele welzijn. Ze veroorzaken dat je beslissingen neemt die voor jouw welzijn niet bevorderlijk zijn. Bijvoorbeeld: ‘ik moet altijd al het werk dat mijn baas me opdraagt dezelfde dag helemaal klaar hebben, ook al vraagt hij het steeds op het allerlaatste moment, want anders zal hij me ontslaan’. Irrationele overtuigingen dragen dan ook niet zelden bij aan fysieke en emotionele uitputting.
Kenmerken van niet helpende overtuigingen.
Sommige overtuigingen kennen we goed en we handelen daar bewust naar. Bijvoorbeeld ‘ik ben een eerlijk en integer mens’ of ‘als ik iets doe, doe ik het goed’. Veel van onze overtuigingen kennen we echter slecht of niet. Ze zijn ontstaan door ervaringen: vroeger in ons gezin, op school, op het schoolplein, in de omgang met vrienden en vriendinnen en tijdens alle verdere levenservaringen.
Overtuigingen die leiden tot voor ons welbevinden ongezond gedrag komen voort uit starre eisen die je aan jezelf of anderen stelt. ‘Ik moet het anderen naar de zin maken’. ‘Het leven moet makkelijk zijn’. ‘Jij moet mij elke dag waardering geven’.
Rampdenken betekent dat je voortdurend uitgaat van negatieve scenario’s. Je altijd richten op de (mogelijke) negatieve uitkomst ook als de kans op die negatieve uitkomst erg klein is. ‘Ik zal wel afgewezen worden’. ‘Het zal me wel niet lukken’.
Vaak is er sprake van verwijt of zelfverwijt. Je hebt niet alleen een negatief oordeel over een gedraging, maar over de hele persoon. ‘Je bent stom als je die fout maakt’. ‘Nu ik niet meer werk ben ik een waardeloos persoon’.
Overtuigingen die (uiteindelijk) leiden tot psychische klachten
Kijk eens welke jou bekend voorkomen als jij je er echt voor open stelt.
- Als ik me ongelukkig voel, komt dat door dingen die buiten mijn invloed liggen. Ik kan dan ook weinig doen om me beter te voelen.
- Ik raak overstuur wanneer andere mensen problemen hebben en ik voel mezelf ook ongelukkig bij hun verdriet.
- Gebeurtenissen uit mijn verleden zijn de oorzaak van mijn huidige problemen. Ze blijven mij bepalen.
- Ik heb een krachtig persoon nodig om op terug te kunnen vallen.
- De dingen moeten lopen zoals ik wil dat ze lopen. Het is onacceptabel als dit niet zo is.
- Mijn leven moet vrij zijn van tegenslagen en teleurstellingen en ik kan deze maar het beste uit de weg gaan.
- Voor elk probleem moet een perfecte oplossing bestaan en het is onbestaanbaar als ik deze niet vind.
- Ik maak me voortdurend zorgen over dingen die riskant of onplezierig kunnen zijn.
- Ik kan me gelukkiger voelen door moeilijkheden uit de weg te gaan.
- Ik heb waardering en liefde nodig van mensen die voor mij belangrijk zijn en ik moet voorkomen dat ik door hen wordt afgewezen.
- Ik kan mezelf alleen als waardevol beschouwen wanneer ik succesvol presteer en geen fouten maak bij wat ik doe.
- Mensen moeten zich altijd eerlijk gedragen, anders moeten ze veroordeeld en gestraft worden.
Mindfulness Reminder
Eerst vormen we gewoontes
dan vormen gewoontes ons.
– David harp
En maar doorgaan …. gegevens uit recent onderzoek
Doorwerken en eigenlijk te ziek zijn
Ruim 34% van de Nederlanders (één derde) blijft doorwerken terwijl zij zich eigenlijk te ziek voelen om te werken. Dit bleek uit onderzoek gehouden in 2013 (J. van der Klip van Gingermood Coachmatchers). Daarmee lijkt de bevolking in toenemende mate te zwichten voor de angst voor ontslag.
Verder bleek dat 53 procent van de werknemers aangeeft dat de werkdruk hoger is dan voorgaande jaren. De ondervraagden geven tegelijkertijd aan dat de hogere werkdruk (nog) niet heeft geleid tot meer ziekteverzuim. Uit het onderzoek blijkt dat 20 procent van de werknemers zich niet ziek durft te melden omdat zij bang zijn bij een reorganisatie als overbodig te worden beschouwd en hun baan te verliezen.
Vooral jongeren (18-30) en ouderen (55-65) op de arbeidsmarkt blijven doorwerken terwijl zij ziek zijn. Volgens Barbara Martens, oprichtster van Gingermood Coachmatchers, komt dit onder andere doordat jongere werknemers in veel gevallen hun plek in de organisatie nog moeten veroveren. Oudere werknemers blijven vaak doorwerken omdat hun kansen op de arbeidsmarkt kleiner zijn, zo luidt één van de conclusies.
Selffulfilling prophecy
Wanneer de werknemer ziek aan het werk blijft, leidt dat tot onderpresteren, productiviteitsverlies en uiteindelijk tot toename van de verzuimduur. Uit de studie van Samen Sterk zonder Stigma komt naar voren dat werkgevers, leidinggevenden en collega’s hierdoor worden bevestigd in hun vooroordelen.
Deze vooroordelen leven in de gehele samenleving, maar specifiek voor de werkcontext is dat een psychische aandoening niet als legitiem ziek zijn, wordt erkend. Gevolgen van deze vooroordelen zijn minder kans op promotie, toeschrijven van fouten aan de aandoening en minder kans op behoud van werk.
Veilige organisatiecultuur nodig
Algemene conclusie: een veilige organisatiecultuur is nodig om uitval van werknemer met psychische aandoening tegen te gaan beklemtonen beide studies.
Kosten van verzuim ten gevolge van stress
Materiële kosten van ziekteverzuim
Meestal weet u als werkgever wel hoe hoog het ziekteverzuim in de organisatie is. De kans is echter groot dat u niet weet wat dit verzuim kost of wat het verlagen van het verzuim u kan opleveren.
Uit recent onderzoek van arbodienstverlener ArboNed blijkt namelijk dat maar liefst 90% van de werkgevers geen idee heeft van het kostenplaatje van ziekteverzuim. Zo weet slechts 23% van de werkgevers hoeveel een arbeidsongeschikte werknemer uitgekeerd krijgt en 26% wat de duur van de uitkering is. In 2013 was het gemiddelde ziekteverzuim 3,8%. Per branche waren er uitschieters naar boven en beneden.
Wanneer een werknemer één dag verzuimt, kost dat de werkgever circa gemiddeld € 250,-. Dit kan dus behoorlijk oplopen indien de werkgever onvoldoende zorgt voor mogelijk preventieve maatregelen. Uit recent onderzoek (R. Hoedeman) is gebleken dat door tijdig ingrijpen de gemiddelde verzuimduur 17 dagen korter kan. Dus dat scheelt 4.250 euro per werknemer.
Het is een bekend fenomeen dat frequent kort verzuim een duidelijk signaal is voor psychische problemen, die bij niet ingrijpen tot langdurig ziekteverzuim kan leiden. Eén jaar ziek zijn kost de werkgever zo al gauw € 65.000,- of ingeval van veel hoger opgeleide werknemers al gauw € 80.000,- per jaar. Gezien de hoge kosten van ziekteverzuim werkt preventie dus al op korte termijn zeer kostenbesparend.
Om hierop kosten te besparen binnen úw organisatie, is het belangrijk om stressklachten bij werknemers tijdig te signaleren en de werknemer hierover bijtijds in gesprek te laten gaan met leidinggevende, HRM-adviseur of de bedrijfsarts. De bedrijfsarts bekijkt dan of een doorverwijzing nodig is. Preventief inhuren van psychosociale begeleiding kost u gemiddeld 8 x € 100,- en dat is nog geen kwart van de kosten ingeval van bovengenoemde 17 dagen feitelijke uitval.
Immateriële kosten van ziekteverzuim
Stress-verzuim uit zich in de beginfase zoals aangegeven veelal in kortdurend frequent verzuim. Verzuim waar eigenlijk geen vervanger voor wordt aangetrokken (inwerktijd, beroep op collega’s tot inwerken van vervangers, wellicht onnodige kosten) en waarbij dus een beroep wordt gedaan op de flexibiliteit en spankracht van collega’s van de betrokken werknemer. Stress beïnvloedt daarmee bij uitstek ook de hoogte van de zogenaamde immateriële (verzuim)kosten.
Overmatige stress heeft onmiskenbaar gevolgen voor gedrag en communicatie. Bij uitval van het bewegingsapparaat, eveneens een veel voorkomende verzuimoorzaak, is de uitwerking naar collega’s veel minder groot. ‘De omgeving’ van werknemers met overmatige stress heeft met het gedrag ten gevolge van stress echter voortdurend te dealen.
Een frustrerend effect op enthousiasme en betrokkenheid ontstaat wanneer meerdere werknemers tegelijkertijd last van overmatige stress ervaren. Dit kan een neerwaartse spiraal op gang brengen in het functioneren van teams; binnen veel instellingen en bedrijven de ruggengraat van de organisatie.
Uiteindelijk vertaalt dit zich altijd in neerwaartse druk op de opbrengsten of het nu de producten – of de dienstensector betreft. Ook minder omzet of dienstverlening is spijkerhard hoewel in cijfers minder gemakkelijk te vangen: de materiele kosten náást de begrote en geregistreerde pure primaire verzuim -, begeleidings- en vervangingskosten.
Kortom: er valt een substantiële kostenbesparing te realiseren bij gericht anti-stressbeleid.
Overspannenheid, burnout en depressie: wat is wat?
Overspannenheid
Overspannenheid wordt officieel geformuleerd gekenmerkt door aspecifieke spanningsklachten met beperkingen in het sociaal of beroepsmatig functioneren. Oftewel: overspannen mensen zijn moe, gespannen, prikkelbaar, emotioneel labiel, lijden aan concentratieverlies en slapen slecht. Met ‘de’ omstandigheden omgaan wordt moeilijker en mensen voelen zich soms ook down.
Burnout
Burnout is een ernstiger, langdurige vorm van overspannenheid, vaak vooraf gegaan door periodes met spanningsklachten en emotionele uitputting. Meer dan eens gecombineerd met een verminderd gevoel van competentie. Burnout wordt vaak uitsluitend gerelateerd aan werkomgevingen, echter ook andere omstandigheden privé (of heel vaak de combinatie) kunnen leiden tot burnout. In het Engels: energy disorder.
Depressie
Depressie is de hoofdprijs en kenmerkt zich door verlaagde stemming, somberheid en schijnbaar volstrekt onvermogen nog plezier te ervaren. Je voelt je echt zoals je je nooit meer wilt voelen. In het Engels: mood disorder.
Enkele kerngegevens
Uit Beroepsziekten in cijfers 2014 van het Nederlands Centrum voor beroepsziekten blijkt dat de meeste meldingen die bij hen binnenkomen de diagnose overspannenheid of burnout hebben (77%). Nog eens 10% van de meldingen betreft PTSS (post traumatische stress stoornis), een klachten-complex voortkomend uit traumatische ervaringen, agressie en intimidatie. Dat zijn extreem hoge percentages. Stress bestrijding staat daarom sinds kort hoog op de politieke agenda.
Oorzaken
Bij overspannenheid/burnout dragen de inhoudelijke werkbelasting, werkritme/tempo, werkrelaties, gebrek aan steun, pesten en arbeidsconflicten het meeste bij aan het ontstaan van deze klachten. Uit mijn ervaring als leidinggevende en als hoofd HRM zeg ik erbij: heel vaak gaan problemen op het werk samen met tegelijkertijd optredende problemen privé. Bij depressie ligt de nadruk op interpersoonlijke problemen.
Wat te doen als je ermee wordt geconfronteerd
Bedrijfsartsen adviseren veelal individuele psychologische begeleiding. Ook stimuleren zij gesprekken met de leidinggevende en de personeelsfunctionaris. Uit mijn ervaring als directeur HRM weet ik hoe kansrijk vroegtijdige signalering en open bespreken van je belemmeringen is. Lef om je situatie onder ogen te zien en open te bespreken leidt tot herstel. En, plezierig, veel sneller herstel.
Via HRM-functionarissen en bedrijfsartsen krijg ik dan ook regelmatig cliënten binnen met verschillende combinaties van bovengenoemde klachten. In vrijwel alle gevallen volstaan 6 tot 8 sessies om weer lekker in je vel te komen. In een enkel geval waar bijvoorbeeld PTSS en burnout samengaan is een paar keer extra soms beter.
Mensen die een burnout hebben gehad weten wat het is. Hoe het was naar ik hoop. Zelf heb ik vele jaren geleden ook een burnout gehad. Daarna neem je je voor iets dergelijks niet nog een keer te willen meemaken. Dat lukt 🙂
Met de wetenschap die ik me inmiddels heb eigen gemaakt kan ik ieder zeggen die regelmatig overspannenheid ervaart: Stop je automatische stressresponse voordat het te laat is.
Doe iets aan je (onbewuste) patronen en gun jezelf het niet hoeven ervaren van burnout en depressie. Weet je er eenmaal mee om te gaan ben je goed gewapend tegen komende stressvolle situaties.
Stress - en verzuimpreventie: hoe? 