Mediakoppen en de werkelijkheid

“Mindfulness helpt ook bij actuele depressie”

Met deze kop wordt mindfulness in de Nieuwsbrief van het Fonds Psychische Gezondheid opnieuw elixer-achtige kwaliteiten toegedicht. Ten onrechte. Een hype wordt zo in stand gehouden ten koste van objectieve voorlichting. Nota bene door het Fonds Psychische Gezondheid.

Wat staat in het artikel zelf, ergens onopvallend in de tekst?

Kern: Mindfulness-based cognitive therapie (MBTC) bestaat uit een (gerichte) achtweekse training waarin aandachtsoefeningen, cognitieve therapie en medicatie de basis vormen.

Het artikel vertelt niet hoe de gehanteerde onderzoeksopzet was ingericht. Tijdens voorafgaand onderzoek naar depressie van dezelfde onderzoeker (2012) werden ruim tweehonderd patiënten verdeeld in twee vergelijkbare groepen. De ene groep kwam op een wachtlijst voor een training mindfulness en kreeg ondertussen ook een ‘gewone’ behandeling tegen depressie, bijvoorbeeld met antidepressiva. De andere groep kreeg zowel een ‘gewone’ behandeling als de mindfulness training. Wanneer deze opzet werd gecontinueerd is dit uiterst relevante informatie.

Zonder deze aanvullende gegevens en met een kop die de exclusiviteit van mindfulness suggereert is dan eigenlijk sprake van zeer onzorgvuldige voorlichting. Onnadenkendheid? Kwalijk. Bewust misleidend gebruik door anderen ligt op de loer bij het hanteren van dit soort koppen. Andere media of belanghebbenden gaan met de kop aan de haal.

Mensen met terugkerende depressie hebben recht op objectieve voorlichting en zijn niet geholpen met partiële informatie, welke kan aanzetten tot deelname aan de eerste de beste mindfulness cursus, die hen wellicht zelfs verleidt tot niet innemen van voorgeschreven medicatie en die niet samenhangend met een vorm van therapie wordt aangeboden.

Daarmee is niet gezegd dat een mindfulness training, zelfs een korte losstaande training, wel degelijk sommigen kan stimuleren om meer afstand te nemen tot klachten. Maar met wetenschappelijk onderbouwde, evidence based voorlichting aan mensen met terugkerende depressie, een zeer specifieke groep, heeft het allang niet meer te maken.