Opnieuw: definieer jouw lichamelijke wekker

Eerder vertelde ik over het belang van een lichamelijke wekker om in te kunnen grijpen bij het ervaren van een overmaat aan stress. Als je weet waarop je moet letten kun je signalen herkennen en doen wat nodig is. Nu is doen wat nodig is voor ieder anders. Daarover een volgende keer. Goed. Weten waar je op moet letten dus als stress voor jou ontstaat. Dat is het doel.

Hoe ontdek je nu jouw persoonlijke lichamelijke wekker? Vaak doe ik het zo dat ik tijdens een gesprek samen met de cliënt even opzoek wat er zo spontaan bovenkomt. Veelal vinden mensen dan zo’n vier of vijf signalen. De volgorde waarin die optreden is ook belangrijk om zo vroeg mogelijk een signaal te kunnen herkennen. De een is dan heel stellig en weet gelijk de volgorde die altijd hetzelfde is, de ander twijfelt en komt bijvoorbeeld tot de conclusie dat het soms wat wisselt qua volgorde.

Zo kwamen bij zo’n eerste verkenning ooit boven: een chaotisch ‘gevoel’ in mijn hoofd, wazig zien, wiebelbenen, hart in keel en mijn darmen spelen op. Als vraag kreeg betrokken cliënt mee naar huis om nog eens de besproken meest stresserende gebeurtenis bij langs te lopen en dan opnieuw te beoordelen of er nog meer signalen waren geweest en zo ja in welke volgorde.

Daarop kwam er een lijstje uit als volgt:

1. Een gedachte of een chaos aan gedachten
2. Druk op mijn hoofd (alsof er een strak elastiek omheen zit)
3. Wazig zien / duizelig worden
4. Wankelen / wiebelbenen
5. Versnelde, hoge ademhaling
6. Ramp-scenarios maken (bang om flauw te vallen / toilet niet te halen)
7. Hartkloppingen
8. Hart in keel
9. Oorsuizen / afwezigheid (in een gesprek: niet horen wat er gezegd wordt) (op straat: alsof ik in een bubbel zit)
10. Nog meer rampscenario’s maken (oh, oh, het gebeurt zo echt: ik val zo echt om, gênante actie, wie raapt me op)
11. Koude rillingen + zweten
12. Darmen spelen op
13. Toilet

Dat zijn nog eens acht extra signalen bovenop de eerder gevonden vijf. Totaal 13 signalen die je kunt benutten om iets anders te doen dan je tot dusver deed. Wat je deed was namelijk ‘je laten meenemen’ in de stroom van gevoelens en gedachten van dat stressvolle moment, zònder ingrijpen en herpakken van regie. Regie om jezelf weer naar rust en/of balans te brengen.

Doe het eens! Als je echt last hebt van stress op meerdere momenten: definieer jouw eigen persoonlijke wekker. Hij gaat altijd af, soms in vaste volgorde, soms wat wisselend. Maar herkenning is nu mogelijk. Hoe vroeger in de volgorde je een signaal herkent en vervolgens serieus neemt, hoe eerder kun je de regie kunt hernemen.

Hoe precies hernemen? Daarover dus een volgende keer.